Στη Θεσσαλονίκη σχεδιάζεται το μέλλον της αυτοκίνησης

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών ΙΜΕΤ στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, εξελίσσουν συστήματα που επιτρέπουν στα αυτοκίνητα όχι μόνο να εντοπίζουν την κατάλληλη θέση στάθμευσης ώστε να παρκάρουν μόνα τους αλλά και να ειδοποιούν τον οδηγό όταν βρίσκεται σε κίνδυνο.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Βήματος» , ο Ευάγγελος Μπεκιάρης, δρ μηχανολόγος-μηχανικός και διευθυντής του ΙΜΕΤ, είναι και ένας από τους λίγους που έχουν ασχοληθεί τόσο πολύ και διεθνώς με την έρευνα επάνω στο συγκεκριμένο πρόβλημα της παρακολούθησης του οδηγού από το ίδιο του το αυτοκίνητο. Είναι αλήθεια ότι είχαν σκεφτεί να παρακολουθούν τις κινήσεις των ματιών και της κεφαλής, να ανιχνεύουν πότε ο εγκέφαλος, όταν είναι να κοιμηθεί ένας άνθρωπος, περνάει από την εκπομπή κυμάτων-Α στην εκπομπή κυμάτων-Θ. Αλλά η εντατική και διεξοδική έρευνα έφερε στην επιφάνεια αναρίθμητες δυσκολίες και ιδιαιτερότητες:

-Σε πείραμα με 25 ανθρώπους, που οδήγησαν αφού είχαν υποστεί παρατεταμένη στέρηση ύπνου, δεν διαπιστώθηκε εκπομπή κυμάτων-Θ. Κάποιον μάλιστα τον τσίμπησε και μέλισσα αλλά ήταν τόσο κουρασμένος που μετά πάλι αποκοιμήθηκε.
-Δεν είναι αλήθεια ότι πάντα όταν κοιμόμαστε το κεφάλι κλίνει προς κάποια κατεύθυνση.
-Στους άνδρες παρατηρήθηκε πως όταν είναι να κοιμηθούν στο τιμόνι έχουμε πτώση της κεφαλής.
– Οι γυναίκες όμως μπορεί να συμβεί να κοιμούνται και με τα μάτια ορθάνοιχτα!
-Για τον συσχετισμό ανάμεσα στην κίνηση των ματιών και του ύπνου έχει βρεθεί ότι πρέπει να λάβουμε υπόψη μας 18 διαφορετικές παραμέτρους.

Για να βρεθεί λοιπόν λύση σε ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα, όπου ακόμη και αυτός ο λεγόμενος «μικρο-ύπνος» του μισού δευτερολέπτου μπορεί να αποβεί μοιραίος, υπάρχει σε εξέλιξη ένα ολόκληρο ερευνητικό πρόγραμμα. Είναι το ADAS&ME, με προϋπολογισμό 9,5 εκατομμυρίων ευρώ, συμμετοχή σε αυτό 30 εταίρων από 10 ευρωπαϊκές χώρες, που αντιπροσωπεύουν πολύ γνωστές αυτοκινητοβιομηχανίες, ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια, τελικούς χρήστες, καθώς και ευρωπαϊκά φόρα και οργανισμούς ερευνητικής δικτύωσης. Υλοποιείται με ελληνική πρωτοβουλία – ο δρ Ευ. Μπεκιάρης είναι ο τεχνικός συντονιστής της Κοινοπραξίας – και φυσικά η ελληνική συμμετοχή σε αυτό είναι μεγάλη. Το πιο αξιοπρόσεκτο δε είναι ότι η φροντίδα από το αυτοκίνητό του(!) για να μην κοιμηθεί ο οδηγός αποτελεί μέρος μόνον ενός μεγαλύτερου σχεδίου, που προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2020.

Ο ψυχολόγος-συνοδηγός

Το ADAS&ME θέλουν να είναι τελικά ένα Προηγμένο Σύστημα Υποβοήθησης Οδηγών (Advanced Driver Assistance System, ADAS) με υπολειτουργίες όχι μόνον για την ανίχνευση υπνηλίας, αλλά και του στρες, των έντονων συναισθημάτων (όπως έντονη οργή ή μελαγχολία), της έλλειψης προσοχής των οδηγών, φθάνοντας έως τον αυτόματο έλεγχο του οχήματος σε περιπτώσεις ανάγκης. Στο μέλλον δηλαδή ειδικά κυκλώματα μέσα στο αυτοκίνητο θα διαπιστώνουν ακόμη και την ψυχολογική κατάσταση γενικότερα του οδηγού και το αν είναι σε θέση να οδηγήσει ο ίδιος το αυτοκίνητο.

Υπάρχει ήδη τιμόνι αυτοκινήτου και φορτηγού (της εταιρείας AUTOLIV) που μετράει τους καρδιακούς παλμούς του οδηγού και ανιχνεύει το υπερβολικό άγχος. Επιπλέον, περιλαμβάνει αισθητήρα επαφής και απόστασης των χεριών του οδηγού από το τιμόνι μαζί με χρωματιστό φως ένδειξης στο στεφάνι του τιμονιού για τη μεταφορά του ελέγχου του οχήματος στον οδηγό. Και στα σχέδια είναι, όπως μου λέει ο δρ Μπεκιάρης, να γίνεται κάποια στιγμή ακόμη και στιγμιαία χημική ανάλυση στον ιδρώτα των χεριών του οδηγού καθώς κρατά το τιμόνι για την ανίχνευση κορτιζόλης, μιας ουσίας που εκκρίνεται από το σώμα σε καταστάσεις άγχους και πίεσης.

Διότι στο ΙΜΕΤ, αλλά και στις υπόλοιπες χώρες που ερευνούν το θέμα, η σκέψη τους είναι ήδη στην επόμενη «πίστα». Οταν ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου θα αναθέτει, είτε το θέλει είτε όχι (σε περίπτωση μη ανταπόκρισης του οδηγού ή εκτίμησης ότι αυτός δεν είναι σε θέση να οδηγεί ασφαλώς, π.χ. λόγω υπνηλίας ή πολύ μεγάλου άγχους), όπως ακριβώς κάνει και ο πιλότος του αεροπλάνου, τη διαδικασία της οδήγησης σε έναν «αυτόματο οδηγό». Και εκείνος θα ασχολείται με οτιδήποτε άλλο.