Οι απεγνωσμένες κινήσεις της Τουρκίας – Οι απειλές και τα «γλυκόλογα» Ερντογάν!
Η Τουρκία είναι σε απόγνωση; Όχι ο Ερντογάν είναι σε απόγνωση! Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι ο Τούρκος πρόεδρος προσπαθεί να βρει λύσεις στο αδιέξοδο που έχει οδηγήσει τη χώρα του και τον ίδιο και ουσιαστικά να σώσει τον ίδιο του τον εαυτό.
Περίεργα παιχνίδια με την επαναπροσέγγιση της Αιγύπτου παίζει η Τουρκία καθώς μετά διαψεύσεις του Καΐρου για συζητήσεις με την Άγκυρα για την ΑΟΖ, έρχεται νέα διάψευση σε δήλωση που έκανε πάλι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου οποίος ουσιαστικά ανακοίνωσε συζητήσεις για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων.
Υπενθυμίζεται ότι εκτός από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου ο Χουλουσί Ακάρ πήρε τη σκυτάλη κάνοντας νέο άνοιγμα προς την Αίγυπτο καθώς όπως τόνισε «η προσέγγιση της Αιγύπτου και οι πρόσφατες εξελίξεις, θα ωφελήσουν τόσο τις δυο χώρες όσο και τις υπόλοιπες στην περιφέρεια. Αυτό ταιριάζει, εξάλλου, στους πολιτισμικούς και ιστορικούς δεσμούς μας».
Σήμερα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η Τουρκία και η Αίγυπτος έχουν ξεκινήσει επισήμως τις επαφές σε διπλωματικό επίπεδο, οι οποίες είχαν διακοπεί το 2013.
Έχουμε επαφές τόσο σε επίπεδο υπηρεσιών πληροφοριών όσο και υπουργείων Εξωτερικών με την Αίγυπτο. Έχουν ξεκινήσει επαφές σε διπλωματικό επίπεδο», είχε δηλώσει νωρίτερα ο Μ. Τσαβούσογλου.
Σημειώνοντας ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν προέβαλε προϋποθέσεις, ο Τσαβούσογλου είπε ότι οι δεσμοί που είχαν διαρραγεί για χρόνια δεν μπορούν να οικοδομηθούν μεμιάς και εύκολα.
Είπε επίσης ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι κάτι φυσιολογικό σε τέτοιες καταστάσεις και μπορεί να συμβεί και για τα δύο μέρη.
«Για τον λόγο αυτό, οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται και συνεχίζονται με μια συγκεκριμένη στρατηγική και οδικό χάρτη», τόνισε ο κ. Τσαβούσογλου.
Νέα ανοίγματα στον Αραβικό κόσμο
Από την πλευρά του ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χ. Ακάρ αφού σχολίασε ότι οι επαφές Τουρκίας και Αιγύπτου θα ωφελήσουν ολόκληρη την Ανατολική.
Την πρόθεση της Τουρκίας να αποκαταστήσει και να αναθερμάνει τις σχέσεις της με την Αίγυπτο είχε εκφράσει στο Bloomberg ο Ιμπραήμ Καλίν, εκπρόσωπος του Ταγίπ Ερντογάν κάνοντας λόγο για το άνοιγμα ενός «νέου κεφαλαίου». Ουσιαστικά η Άγκυρα επιχειρεί ένα συνολικό επαναπροσανατολισμό προς Αραβικές χώρες καθώς εκτός της Αιγύπτου αντίστοιχη πρόθεση έχει εκφράσει ο κ. Καλίν και για χώρες του Κόλπου.
Μέσω Ρωσίας η Αιγυπτιακή διάψευση
Πάντως το ενδιαφέρον είναι ότι διπλωματικές πηγές του Καΐρου με δηλώσεις που φιλοξενεί το ρωσικό πρακτορείο TASS διαψεύδουν τις ανακοινώσεις Τσαβούσογλου.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμη διπλωματική πηγή του Καΐρου, «καμία επαφή ή προετοιμασία συναντήσεων με την Τουρκία- άμεσες ή έμμεσες δεν πραγματοποιούνται» τονίζοντας ότι οι οποιεσδήποτε δηλώσεις της Τουρκίας πρέπει να επιβεβαιώνονται με πραγματικές ενέργειες.
«Δεν είναι η πρώτη φορά που η Άγκυρα προβαίνει σε δηλώσεις για επανεκκίνηση των επαφών με το Κάϊρο. Όμως αυτές συνιστούν απλώς απόπειρες να βγει από την πολιτική απομόνωση στην περιοχή» προσθέτει η ίδια πηγή εκφράζοντας ανησυχία για την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας που ακολουθεί η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο.
Άλλη πηγή του υπουργείου Εξωτερικών επίσης στο ρωσικό πρακτορείο TASS τόνισε ότι «για το Κάιρο έχουν σημασία τα πραγματικά βήματα, και όχι απλώς τα λόγια εκ μέρους της Άγκυρας, και η Τουρκία πρέπει να αποδείξει τις καλές προθέσεις της και να σταματήσει να παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Αιγύπτου και τότε ενδεχομένως, η στάση της Αιγύπτου να αλλάξει»
Το τρίγωνο Τουρκίας, Ελλάδας και Αιγύπτου
Ειδικότερα όμως η ομαλοποίηση των σχέσεων με την Αίγυπτο απασχολεί έντονα την Τουρκία καθώς η στάση του Καΐρου είναι καθοριστικός παράγοντας για τις θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδίως σε ότι έχει να κάνει με το τρίγωνο των σχέσεων Ελλάδας, Αιγύπτου και Τουρκίας.
Άλλωστε αυτό φάνηκε τις προηγούμενες ημέρες με την άδεια για έρευνες υδρογονανθράκων στο οικόπεδο 18 που εξέδωσε η Αίγυπτος κάτι που τελικά διευθετήθηκε ύστερα από το ταξίδι του Νίκου Δένδια στο Κάιρο και τη συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, ενώ το Κάιρο διέψευσε τις συζητήσεις για οριοθέτηση ΑΟΖ με την Άγκυρα για τις οποίες είχε κάνει λόγο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πριν από λίγες μέρες.
Αδελφοί Μουσουλμάνοι και Λιβύη
Υπενθυμίζεται το προ μερικών χρόνων πάγωμα των σχέσεων Τουρκίας και Αιγύπτου οφείλεται καταρχάς στην υποστήριξη του Ερντογάν στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, ενώ στο λιβυκό ζήτημα Τουρκία και Αίγυπτος ενεπλάκησαν στον εμφύλιο της Λιβύης και στήριζαν αντίπαλα στρατόπεδα.
Με τις ως τώρα διαβεβαιώσεις της Αιγύπτου προς την Ελλάδα η στάση της Τουρκίας απέναντι στη χώρα μας θεωρείται κλειδί για την πλήρη ομαλοποίηση των σχέσεων και τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μεταξύ Άγκυρας και Καΐρου.
Σχεδόν δύο μήνες από την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν , κάτι έχει αλλάξει δραματικά στις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας: Ο νέος «πλανητάρχης» έχει πραγματοποιήσει δεκάδες τηλεφωνικές κλήσεις σε ηγέτες άλλων χωρών – ωστόσο, προς τον Τούρκο ομόλογό του τέτοια κλήση δεν έγινε μέχρι στιγμής . Μάλιστα, το Business Insider αναφέρει ότι ίσως να μην υπάρξει επαφή με τον Ερντογάν «για αρκετούς μήνες» ακόμη.
Το καλύτερο που έχει πετύχει η Άγκυρα είναι μία τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του «πρωτοσύμβουλου» του Ερντογάν Ιμπραήμ Καλίν και του Σύμβουλου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν , πριν από 40 ημέρες. Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντ. Μπλίνκεν έχει αναφερθεί σε αρκετές περιπτώσεις δημοσίως στην εμπλοκή της Άγκυρας στην αγορά των S-400 από τη Μόσχα – μία κίνηση που θεωρείται από την Διοίκηση Μπάιντεν ως μη συνάδουσα με τις νατοϊκές υποχρεώσεις της Τουρκίας – ενώ στην τελευταία του παρέμβαση στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας μίλησε με πολύ σκληρά λόγια την πολιτικη της έντασης που ακολουθεί η Τουρκία στο Αιγαίο.
Υπάρχει ωστόσο και η οικονομική πλευρά των αμερικανοτουρκικών σχέσεων: Η επικείμενη δίκη της τουρκικής κρατικής τράπεζας Halkbank σε δικαστήριο του Μανχάταν για συμμετοχή σε κύκλωμα αποφυγής των κυρώσεων των ΗΠΑ στο Ιράν δεν αποκλείεται να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την επικοινωνία των δύο ηγετών, όπως ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Ο Μπάιντεν γνωρίζει ποιος έχει το πάνω χέρι στη σχέση αυτή και ίσως να μην τηλεφωνήσει στον Ερντογάν ακόμη και μετά τη δίκη της Halkbank, εκτός κι αν προκύψει κάποια κρίση», σχολίασε.
Η “bad bank” του Ερντογάν, όπως την αποκάλεσε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, κατηγορείται ότι επιδίωξε να παρακάμψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν ξεπλένοντας – με το αζημίωτο – ως και 20 δισ. δολάρια διαπράττοντας τραπεζική απάτη και αποκρύπτοντας την παράνομη φύση των συναλλαγών αυτών από Αμερικανούς αξιωματούχους. Η Τουρκία αρνείται την εμπλοκή της Halkbank ή κυβερνητικών αξιωματούχων σ’ αυτή την υπόθεση, αλλά οι Αμερικανοί εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι ο Τουρκο-ιρανός επιχειρηματίας Ρεζά Ζαράμπ δωροδόκησε υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων κι έναν υπουργό.
Η Halhbank κινδυνεύει με πρόστιμο δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων – και κυρίως – με αποκλεισμό από τα διεθνή συστήματα μεταφοράς χρημάτων, πράγμα που εντείνει την πίεση στον Ερντογάν να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσουν πολλοί την πρόσφατη παραίτηση του γενικού διευθυντή του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, πρώην στελέχους της Halkbank, ο οποίος είχε καταδικαστεί το 2018 στις ΗΠΑ σε 28 μήνες φυλάκιση για την εμπλοκή του στην παράκαμψη των κυρώσεων κατά του Ιράν.
Από την ανάληψη των καθηκόντων του Μπάιντεν η κυβέρνηση Ερντογάν προσπαθεί να βγάλει από τον πάγο τις σχέσεις της με γειτονικές χώρες, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, ενώ δηλώνει πρόθυμη να βάλει στην αποθήκη τους πυραύλους S-400 που αγόρασε το 2019 από τη Ρωσία, ώστε να βγει από τη μέση ένα σημαντικό εμπόδιο για τη βελτίωση του κλίματος μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσιγκτον. «Οι κινήσεις του Ερντογάν δείχνουν ότι συνειδητοποιεί πως ο Μπάιντεν δεν θα κάνει τα στραβά μάτια στις ενέργειές τους, όπως έκανε ο Τραμπ», είπε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Business Insider.
«Ήλιος, αέρας και ρωσική ατομική ενέργεια» είναι ο τίτλος στην ανάλυση της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) για τους πυρηνικούς αντιδραστήρες που κατασκευάζει η Τουρκία με ρωσική τεχνογνωσία. Η γερμανική εφημερίδα επισημαίνει ότι «η Τουρκία επιδιώκει ένα ενεργειακό μίγμα πιο φιλικό προς το περιβάλλον, ωστόσο ένα βρώμικο μυστικό παραμένει» και υπενθυμίζει ότι «τα τελευταία χρόνια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνομιλεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν πολύ πιο συχνά απ’ ότι με οποιονδήποτε άλλον ξένο ηγέτη». Το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζουν οι Ρώσοι στη νοτιοανατολική Τουρκία έχει προϋπολογισμό 20 δισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να καλύψει το 10% των ενεργειακών αναγκών της χώρας.
Ο αρθρογράφος παρατηρεί ότι «ο Ερντογάν αγνοεί ενστάσεις για θέματα ασφαλείας, που διατυπώνονται και στην ίδια την Τουρκία. Η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΙΕΑ) τον στηρίζει. Στην τελευταία της έκθεση για την Τουρκία, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, γράφει ότι η πυρηνική ενέργεια θα διευρύνει το ενεργειακό μίγμα, μειώνοντας το ποσοστό του άνθρακα. Ο εκτελεστικός διευθυντής της ΙΕΑ Φατίχ Μπιρόλ επαινεί το γεγονός ότι εδώ και δέκα χρόνια η χώρα προωθεί τη διαφοροποίηση στο ενεργειακό μείγμα. Με την υποστήριξη της πολιτικής οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν αυξηθεί ‘κατά εντυπωσιακό τρόπο’ σε ποσοστό 50% εντός πέντε ετών με προτεραιότητα στην υδάτινη, ηλιακή και αιολική ενέργεια, ενώ το δυναμικό τους παραμένει ανεξάντλητο». Ωστόσο, σημειώνει η εφημερίδα της Φρανκφούρτης, η έκθεση «παραβλέπει τη βρώμικη πλευρά του ενεργειακού ισολογισμού στην Τουρκία. Το 37% του ηλεκτρικού ρεύματος προέρχεται από λιγνιτωρυχεία. Ο λιγνίτης θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, όπως αποδεικνύουν τα νεόδμητα λιγνιτορυχεία με τεχνογνωσία και χρηματοδότηση από την Κίνα. Στην Τουρκία η εκπομπή ουσιών που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου ανήλθε σε 520 εκ. τόνους για το 2018, μία ποσότητα κατά το 1/3 μικρότερη από την αντίστοιχη της Γερμανίας. Η Τουρκία δεν έχει επικυρώσει τη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, θέλει όμως να μειώσει τις εκπομπές ρυπαντών, τις οποίες έχει υπερδιπλασιάσει από το 1990».
Οι «σατανικοί στίχοι» της Κύπρου
Η ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung (NZZ) εστιάζει στη διαμφισβητούμενη φετινή συμμετοχή της Κύπρου στον διαγωνισμό τραγουδιού της Γιουροβίζιον με το τραγούδι της Έλενας Τσαγκρινού «El Diablo». Το δημοσίευμα αναφέρει ότι «η διαμάχη προσλαμβάνει όλο και ευρύτερες διαστάσεις. Το Σαββατοκύριακο μέλη της ‘Ορθόδοξης Νεολαίας Κύπρου’ συμμετείχαν σε εκδήλωση διαμαρτυρίας στη Λευκωσία μπροστά στο κτήριο της Κρατικής Ραδιοφωνίας, που είναι υπεύθυνη για τη διαδικασία επιλογής των υποψηφίων. Οι διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ διαμαρτυρίας, στα οποία ανέγραφαν ότι το τραγούδι της Τσαγκρινού είναι ένας ‘ύμνος στις σκοτεινές δυνάμεις’. Ήδη την περασμένη εβδομάδα η ελληνορθόδοξη εκκλησία της Κύπρου είχε απαιτήσει να αποσυρθεί το ‘El Diablo’ ως επίσημη συμμετοχή της Κύπρου, με την αιτιολογία ότι εξυμνεί την υποταγή του ανθρώπου στον διάβολο».
Η εφημερίδα της Ζυρίχης επισημαίνει ότι «δεν είναι η πρώτη φορά που η επιλογή των υποψηφίων για τον ευρωπαϊκό διαγωνισμό τραγουδιού προκαλεί κριτική συντηρητικών κύκλων. Μετά τις εμφανίσεις διεμφυλικών καλλιτεχνών, η Γιουροβίζιον έχει αναδειχθεί σε σύμβολο διαφορετικότητας και σεβασμού για τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Οι αιτιάσεις περί σατανισμού είναι μάλλον κάτι καινούριο. (…) Η κυπριακή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι ενστάσεις της Ιεράς Συνόδου είναι σεβαστές, αλλά ένας τίτλος τραγουδιού δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο περιορισμού της καλλιτεχνικής ελευθερίας».
Ξαφνικός κίνδυνος υπερπληθωρισμού;
Η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και τα σενάρια για αλματώδη αύξηση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη απασχολούν τις οικονομικές στήλες του γερμανικού Τύπου. Η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) σχολιάζει: «Μία κεντρική τράπεζα που αντιμετωπίζει τα πράγματα με ψυχραιμία δεν θα χαλάρωνε τη νομισματική της πολιτική. Δεν θα την αυστηροποιούσε κιόλας, απλώς θα ξεκαθάριζε ότι με βάση το καταστατικό της δεν μπορεί να αποδεχθεί παγίωση της τάσης για υψηλότερo πληθωρισμό. Αλλά η ΕΚΤ δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα με ψυχραιμία. Τρόμος την κυριεύει στη σκέψη ότι θα προκαλούσε προβλήματα σε κρατικούς προϋπολογισμούς και στον χρηματοπιστωτικό κλάδο μία ελαφρά άνοδος των επιτοκίων – αν και δεν υπάρχει καμία ένδειξη γι’ αυτό».
Ευρύτερο το σχόλιο της Stuttgarter Nachrichten: «Το φάντασμα του πληθωρισμού επιστρέφει. Κασσάνδρες προφητεύουν το τέλος του χρήματος ή τουλάχιστον μία δραστική μείωση της αγοραστικής δύναμης και της αποταμίευσης. Δεν υπάρχει λόγος για τέτοιο πανικό. Μάλλον επιθυμητή θα ήταν μία μικρή άνοδος του πληθωρισμού, γιατί μόνο τότε οι επιχειρήσεις λανσάρουν νέα προϊόντα στην αγορά, προσδοκώντας υψηλότερες τιμές. Ένας κίνδυνος της διαρκούς πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων είναι οι ‘φούσκες’. Η συνεχής άνοδος του Χρηματιστηρίου στις περισσότερες περιπτώσεις δεν αντανακλά πραγματικές αξίες, αλλά αποτελεί συνέπεια του φθηνού χρήματος και της έλλειψης εναλλακτικών επενδυτικών επιλογών. Αυτή η περίοδος διαρκεί ήδη υπερβολικό χρονικό διάστημα, καθώς είχε αρχίσει πριν από δέκα και πλέον χρόνια, στην περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης. Αυτή είναι η πραγματική πρόκληση για τη νομισματική πολιτική».