Με τα Σκόπια στη «γωνία» κάναμε τη κόκκινη γραμμή του Βουκουρεστίου αφετηρία
Του Κώστα Μπούρη
Όλοι ξέρουν πως κάθε διαπραγματευτική φάση επί μιας διαφοράς, στη διεθνή διπλωματία, είναι και μια διαπραγμάτευση από μόνη της με αρχή και τέλος. Είναι επίσης γνωστό πως η αφετηρία ποτέ δεν είναι το τέρμα, άρα είναι τουλάχιστον στρατηγικό λάθος να εμφανίζεται η Ελλάδα έχουσα ως αφετηρία αυτής της φάσης διαπραγμάτευσης που μοιάζει τελική, την εθνική κόκκινη γραμμή που διαμορφώθηκε στο τέλος ενός προηγούμενου διαπραγματευτικού κύκλου στο Βουκουρέστι.
Λέμε ότι το θέμα της ονοματοδοσίας των Σκοπίων μας απασχολεί εδώ και 25 χρόνια. Στη πραγματικότητα όμως τα χρόνια είναι περισσότερα, απλά δεν μας απασχολούσαν! Είναι από τότε που ο Τίτο, ο ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας μετονόμασε το κρατίδιο Vardarska σε «Μακεδονία». Τότε εμείς οι Έλληνες το περάσαμε σχεδόν αδιάφορα, μέχρι που εκδηλώθηκε και τρανώθηκε το πρόβλημα.
Σήμερα όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς, τους Κύπριους και τα κράτη της Ε.Ε. τους λένε «Μακεδονές», στον καθημερινό τους λόγο. Εμείς τους λέμε Σκοπιανούς!
Η δικιά μας κυβέρνηση είναι που σήμερα έχει κάνει την «κόκκινη γραμμή» του Βουκουρεστίου αφετηρία της εθνικής γραμμής διαπραγμάτευσης κάτι που για κάθε συνομιλητή εύλογα δημιουργεί προσδοκίες περαιτέρω υποχώρησης.
Το ενδιαφέρον όμως δεν είναι τι λένε όλοι οι άλλοι, αλλά πως αισθάνονται οι ίδιοι οι Σκοπιανοί στη πλειοψηφία τους αφού στη πραγματικότητα πρόκειται για ένα εθνοτικά ασύνδετο κράτος.
Όσοι έχουνε ταξιδέψει (όπως ο υπογράφων ως πολεμικός ανταποκριτής) στα Σκόπια (ΠΓΔΜ) γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν βρεθείς στη περιοχή του Τετόβου δεν θα σου πούνε ότι είναι Μακεδόνες, αλλά Αλβανοί, αφού πρόκειται για αλβανικής καταγωγής κατοίκους που καλύπτουν το 30% περίπου του πληθυσμού του κρατιδίου.
Αν βρεθείς από την άλλη πλευρά των Σκοπίων, στο Κουμάνοβο, θα σου πούνε ότι είναι Βούλγαροι και είναι, αφού αποτελούν το 30% περίπου της λεγόμενης κραταιής Σλαβομακεδονικής «εθνότητας».
Μειοψηφία αποτελούν οι Σέρβοι, που χάριν της λεγόμενης Σλαβομακεδονικής «εθνότητας» ενσωματώνουν αυθαίρετα και τους ντόπιους κατοίκους που αποτελούν περίπου το 5% του πληθυσμού.
Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα κράτος που στηρίζεται στη λεγόμενη και φυσικά εύθραυστη Σλαβομακεδονική «εθνότητα» με μειονότητα την Αλβανική. Η πραγματικότητα είναι όμως ότι τα τελευταία χρόνια η κατάσταση άλλαξε δραματικά.
Η επί χρόνια σέρβικη διοίκηση είναι πλέον αντιπολίτευση και μάλιστα με μικρό ποσοστό στη Βουλή της γειτονικής χώρας. Πλέον η αρχή του κράτους έχει βουλγάρικο «άρωμα» με πρόεδρο τον Γκιόργκε Ίβανοβ και πρωθυπουργό τον Ζόραν Ζάεβ από τη Στρώμνιτσα ενώ το πάζλ συμπληρώνει ο αναπληρωτής πρωθυπουργός, αλβανικής καταγωγής Μπουγιάρ Οσμάνι.
Πλέον η κατάσταση αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το θέμα της ονομασίας αφού η ιδιότυπη σύμπραξη Βούλγαρων και Αλβανών, πιθανώς να έχει πρώτιστο στόχο κάτι περισσότερο από το όνομα: Το χρήμα που φέρνει ασφάλεια!
Χρήμα που έρχεται κυρίως από την Ελλάδα, απ΄ όπου δηλαδή περνά και ο ενταξιακός δρόμος των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. κάτι που το όνομα «Μακεδονία» αποτελεί τροχοπέδη εδώ και δύο δεκαετίες!
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι υπάρχουν δύο παράγοντες:
Πρώτον: Η απόφαση της Χάγης που ευνοεί την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή ονομασία.
Δεύτερον: Την ανάγκη των Σκοπίων μετά το ΝΑΤΟ να προχωρήσουν με γοργό ρυθμό στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. όπου υπάρχουν ειδικές συνθήκες που δεν καλύπτονται από την απόφαση της Χάγης.
Δύο παράγοντες που ασκούν πίεση σε αμφότερες πλευρές, αλλά σίγουρα περισσότερο στα Σκόπια.
Μην εκπλαγείτε λοιπόν αν στο τέλος των διαπραγματεύσεων δούμε την έκπληξη. Δούμε μια αναστροφή της πολιτικής των Σκοπίων και ένα όνομα πχ Vardarska ή Vardarska Makedonija.
Όσο και αν φαίνεται εξωπραγματικό η ριζική αλλαγή του ονόματος για τα Σκόπια είναι εκείνη που θα οδηγήσει το κρατίδιο στην ανάπτυξη και φυσικά στο χρήμα κάτι που θα παύσει τις αναμενόμενες αντιδράσεις από πλευράς των σέρβων. Χωρίς να παραβλέπουμε το γεγονός ότι ένα πακέτο συμφωνίας θα πρέπει να περιλαμβάνει τη διευθέτηση ζητημάτων που αφορούν τον εθνολογικό προσδιορισμό, τα σχολικά βιβλία και τη γλώσσα.
Αν αυτό το σενάριο γίνει πράξη, τότε ο μεγάλος ωφελημένος θα είναι ο Αλέξης Τσίπρας που θα φανεί ότι έλυσε ένα μεγάλο εθνικό θέμα, ενώ στη πραγματικότητα απλά θα έχει αξιοποιήσει τις πολιτικές εξελίξεις της γειτονικής χώρας.
Η μόνη ανησυχία για μας τους Έλληνες είναι οι χειρισμοί που θα γίνουν από τη κυβέρνηση μας, αφού μπορεί ο Κοτζίας να είναι έχει τα εχέγγυα ενός καλού υπουργού Εξωτερικών, αλλά ίσως δεν αρκεί να αξιοποιήσει πλήρως τις συγκυρίες, αφού υπάρχουν και οι «συνιστώσες» που κάποτε ταξίδευαν στα Σκόπια, υπέγραφαν ανακοινώσεις και ύψωναν σημαίες του λεγόμενου «Μακεδονικού Κράτους».